Asbestinventaris
Een asbestinventaris is een document dat een gedetailleerde beschrijving geeft van de aanwezige asbestmaterialen in een gebouw of werkzone. Deze inventaris wordt opgesteld na een grondige inspectie ter plaatse en biedt advies over het veilig beheren of verwijderen van de geïdentificeerde asbestmaterialen.
Soorten asbestinventarissen
Hier wordt het onderscheid tussen destructieve en niet-destructieve asbestinventarisatie uitgelegd:
Niet-destructieve Asbestinventarisatie: Het primaire doel van deze inventarisatie is het beoordelen van de mogelijke aanwezigheid van asbesthoudende materialen binnen een locatie, met het oog op de veiligheid van werknemers, conform de richtlijnen van de Codex. Deze methode vermijdt structurele schade aan het pand en heeft geen impact op de functionaliteit ervan.
Destructieve Asbestinventarisatie: Deze vorm van inventarisatie streeft naar een volledige identificatie van alle asbesthoudende materialen binnen een bouwwerk, specifiek in het vooruitzicht van sloop of ingrijpende renovaties. Hierbij wordt ook gezocht naar asbest in minder zichtbare plaatsen, zoals technische schachten, de ruimten tussen vloeren en constructieve vloeren, boven verlaagde plafonds, en in kruipruimtes.
Destructieve Asbestinventaris:
- Voor onderhouds- of renovatiewerken en sloopprojecten.
- Beschrijft zowel direct zichtbare asbestmaterialen als ingesloten materialen die tijdens de werken bloot komen te liggen.
- Nodig voor elk sloopopvolgingsplan (vroeger: sloopinventaris).
Niet-Destructieve Asbestinventaris:
- Beschrijft alleen de direct waarneembare asbestbronnen die een risico kunnen vormen bij dagelijks gebruik van het gebouw.
- Vereist geen beschadiging van wanden of vloeren, hoewel soms kleine beschadigingen voor staalname nodig zijn.
Wat is een Asbestattest?
Een asbestattest wordt in Vlaanderen door de OVAM afgeleverd op basis van een asbestinventaris die door een gecertificeerd asbestdeskundige wordt opgesteld. Dit attest vormt een automatisch, uniek rapport van de asbestinventarisgegevens van een gebouwinspectie.
Belangrijke Data:
- Vanaf 23 november 2022: Verplicht bij verkoop van woningen en gebouwen gebouwd voor 2001.
- Vanaf 2032: Verplicht voor alle gebouweigenaars van gebouwen gebouwd voor 2001.
Wanneer wordt een asbestinventaris opgemaakt?
- Verplicht voor alle gebouwen waar personeel werkt, ongeacht het bouwjaar. Deze verplichting geldt sinds 1995.
- Geldt ook voor scholen, crèches en gemeentegebouwen.
- Bij renovatie- of sloopwerken door werknemers bij particulieren of derden is een destructieve asbestinventaris verplicht.
- Vanaf 23 november 2022: Verplicht asbestattest bij verkoop van gebouwen gebouwd voor 2001.
- Vanaf 2032: Verplicht asbestattest voor alle gebouweigenaars van gebouwen gebouwd voor 2001.
Wie maakt de asbestinventaris op?
Federale arbeidswetgeving:
- Werkgevers mogen zelf een asbestinventaris opstellen, eventueel ondersteund door een preventieadviseur.
- Meestal wordt een deskundige van een erkend asbestlabo ingeschakeld.
- De inventaris moet worden goedgekeurd door de preventieadviseur arbeidsveiligheid en de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer en voorgelegd aan het Comité ter Preventie en Bescherming op het Werk.
Vlaamse Milieuwetgeving:
- Asbestattest: Een gecertificeerd asbestdeskundige inventarisatie stelt de inventaris op via een wettelijk vastgelegde inspectieprocedure.
- Sloopopvolgingsplan: Moet worden opgesteld door een bij Tracimat geregistreerde sloopdeskundige.
Hoe wordt een Asbestinventaris opgemaakt?
Voorbereiding:
- Verzamelen van technische informatie over de plannen, de opbouw en de historiek van het gebouw.
Inspectie:
- Een deskundige inspecteert ter plaatse het volledige gebouw(deel).
Rapportage:
- Oplijsting van asbestmaterialen op basis van voorkennis, expertise, observaties, staalnames en labo-analyses.
- Het uiteindelijke verslag kan een asbestinventaris, sloopopvolgingsplan of asbestattest zijn, afhankelijk van de wetgeving.
Vrijwillige asbestinventaris
Wilt u op vrijwillige basis een asbestinventaris laten opstellen? Overweeg dan om meteen een inventaris voor een asbestattest te laten opstellen. Tegen 2032 moet iedere gebouweigenaar van een woning of een gebouw gebouwd voor 2001 over een asbestattest beschikken. Maak duidelijke afspraken met het asbestlabo of de asbestdeskundige over:
- Of u een asbestattest wenst.
- Of u enkel wilt weten of het materiaal asbest bevat of ook hoe u het materiaal veilig kunt beheren.
- Of u een niet-destructieve of destructieve inventaris wenst.
- Of voor het nemen van stalen een stukje materiaal mag worden weggenomen.
Voor meer informatie kunt u terecht op de website van de OVAM of contact opnemen met een erkende asbestdeskundige.
Verloop asbestinventarisatie
https://ovam.vlaanderen.be/hoe-verloopt-een-asbestinventarisatie-
Een asbestdeskundige voert na het raadplegen van relevante, bruikbare documenten een niet-destructieve inspectie ter plaatse uit. Tijdens de inspectie inventariseert de asbestdeskundige de asbestverdachte materialen, beoordeelt hun toestand en het risico dat hiervan uitgaat. Hij geeft advies over welke asbestverdachte materialen het beste verwijderd kunnen worden, hoe u in afwachting hiervan het risico kunt beheren en welke mogelijke verwijderingsmethoden er zijn.
Belangrijk: Informeer de huurder/gebruiker van het gebouw
Indien u het te onderzoeken eigendom verhuurt, wordt ervan uitgegaan dat u de opdracht tot asbestinventarisatie bespreekt met de huurder/gebruiker van het gebouw.
Standaard onderzoek – aanvullend onderzoek met destructieve handelingen
De asbestdeskundige voert standaard een niet-destructief onderzoek uit. Hij zal geen elementen aan uw eigendom beschadigen of demonteren om ingesloten materiaal op te sporen. Het opheffen van loszittende materialen (bijv. dakpannen) zal hij wel doen. Ook kan het zijn dat hij lokaal kleine beschadigingen aanbrengt om een monster te kunnen nemen voor laboratoriumanalyse. Het normale gebruik van uw eigendom blijft gegarandeerd. Uw asbestattest geeft informatie over de asbestveiligheid van uw eigendom bij normaal gebruik.
Mogelijk bevat uw eigendom nog verdoken asbest dat niet werd opgenomen in uw asbestattest. Het asbestattest kan dus niet altijd gebruikt worden bij de uitvoering van werken. Materialen die aanwezig zijn achter andere materialen worden normaal niet onderzocht. U kunt als eigenaar vrijwillig opdracht geven voor aanvullend onderzoek. Dit is vooral van belang als u bijvoorbeeld van plan bent om (een deel van) het gebouw te renoveren. In dit geval kan het zijn dat de asbestdeskundige monsters neemt waardoor materialen worden beschadigd of gedemonteerd. Doet u dit niet, dan bestaat de kans dat er asbestmaterialen worden beschadigd tijdens de werken, wat onnodige risico’s, vertragingen en extra kosten met zich meebrengt. Bij een aanvullend onderzoek met destructieve handelingen valt het normale gebruik van het gebouw niet meer te garanderen.
Als werkgever kunt u ook vragen om aanvullend onderzoek te doen in functie van de werkgeversverplichtingen, zoals de jaarlijkse actualisatie van de asbestinventaris om werknemers te beschermen.
Gaat u renoveren?
Indien u werken plant, vraag een aanvullend onderzoek met destructieve handelingen aan bij de asbestdeskundige via het opdrachtformulier. Vermijd zo stilstand bij uw toekomstige werf.
Foto’s
Voor de opmaak van een asbestinventaris moet de asbestdeskundige situeringsfoto’s en detailfoto’s nemen en opladen in de databank van OVAM. Het gaat om foto’s van (asbestverdachte) materialen, onderzoeksbeperkingen, overzichtsfoto’s per binnen- en buitenruimte en situationele verduidelijkingen. De asbestdeskundige houdt rekening met de privacy van de gebruiker/bewoner, en zal zoveel mogelijk de volgende elementen vermijden op de foto’s:
- (Afbeeldingen van) personen
- (Huis)dieren
- Verwijzingen naar private of publieke bedrijven en organisaties
- Persoonlijke materialen
De foto’s worden uitsluitend gebruikt in het kader van de asbestinventarisatie.
Invoer van gegevens in de inventarisdatabank
De asbestdeskundige voert de gegevens rechtstreeks in op de digitale inventarisdatabank van OVAM. Na een correcte en volledige invoer, levert OVAM het asbestattest af als pdf-bestand. De asbestdeskundige bezorgt de pdf aan de eigenaar of opdrachtgever. U hoeft dus niet zelf een attest aan te vragen. Als eigenaar kunt u het asbestattest raadplegen via de Woningpas.
Voorbereiding asbestinventarisatie
U kunt rekenen op deskundige begeleiding bij het verkrijgen van een asbestattest. Samen met onze gecertificeerde asbestdeskundige vult u het opdrachtformulier in, dat een essentieel onderdeel vormt van de opdrachtovereenkomst. Dit formulier wordt deels door u als eigenaar en deels door de asbestdeskundige ingevuld, conform het ‘Inspectieprotocol asbestinventarisatie’.
Monsternames
Voordat u het opdrachtformulier invult, bespreekt de asbestdeskundige met u de noodzaak en locaties van eventuele monsternames. Het is belangrijk te beseffen dat het weigeren van een monstername bij een asbestverdacht materiaal gevolgen heeft voor de eindconclusie in het asbestattest. Omgekeerd geldt ook dat als de deskundige besluit geen monster te nemen (bijvoorbeeld om kosten te besparen), het materiaal als “asbestverdacht” wordt vermeld. Volgens de wetgeving moet een asbestverdacht materiaal als asbesthoudend worden beschouwd, tenzij een laboratoriumanalyse anders aantoont.
Keuze van het opdrachtformulier
Er zijn verschillende opdrachtformulieren beschikbaar. Bespreek met onze asbestdeskundige welk formulier het meest geschikt is voor uw situatie.
Standaard Onderzoek: Dit is een niet-destructieve inventarisatie waarbij de deskundige geen zaken hoeft te demonteren of af te breken. Gebruik hiervoor het opdrachtformulier “standaard onderzoek”.
Aanvullend Onderzoek: Voorafgaand aan renovatie- of afbraakwerken kunt u kiezen voor een aanvullend, destructief onderzoek om ingesloten asbest op te sporen. Dit is verplicht voor aannemers met werknemers. Gebruik hiervoor het opdrachtformulier “aanvullend onderzoek”.
Raadpleging van een Asbestattest: Wilt u enkel toegang tot een bestaand asbestattest geven aan een asbestdeskundige? Gebruik dan het opdrachtformulier “raadpleging van een asbestattest”.
Klik hier om de verschillende formulieren te bekijken.
Tips voor een vlotte Inventarisatie
Monsternames: Bespreek met de asbestdeskundige welke asbestverdachte materialen wel of niet zijn bemonsterd. Geef eventueel opdracht voor extra monstername om te voorkomen dat bepaalde delen van uw eigendom onterecht als asbesthoudend worden beschouwd.
Vermijd onderzoeksbeperkingen: Zorg ervoor dat er geen belemmeringen zijn die een nieuwe inspectie vereisen. Dit betekent:
- Veilige toegang tot alle te onderzoeken ruimtes.
- Opruimen van opgeslagen materiaal.
- Snoeien van overwoekerende vegetatie.
- Openen van slotvaste deuren en kasten.
- Vermijden van onveilige situaties zoals gevaarlijke honden of wespennesten.
Hoogte: De asbestdeskundige kan een hoogte van maximaal 3,50 meter bereiken vanaf een vaste ondergrond. Alles wat hoger ligt, kan een permanente onderzoeksbeperking vormen en wordt vermeld op het asbestattest.