Op 23 november 2022 werd het asbestattest verplicht bij de verkoop van een woning of gebouw ouder dan 2001. Exact één jaar later heeft OVAM 153.300 asbestattesten afgegeven, opgesteld door 1650 gecertificeerde asbestdeskundigen. Om een goede opvolging van deze deskundigen te waarborgen, heeft OVAM besloten om één van de vier erkende certificatie-instellingen tijdelijk te schorsen.
De verplichte beschikbaarheid van een asbestattest bij de verkoop van een woning of gebouw ouder dan 2001 is inmiddels goed ingeburgerd. Eigenaars vinden vlot een asbestdeskundige en het aantal asbestdeskundigen is ruim voldoende om aan de vraag te voldoen. Tegen 2032 moet elke eigenaar van een woning of gebouw over een asbestattest beschikken. De marktvraag zal dan ook toenemen en OVAM zal eigenaars via campagnes bewust maken van deze verplichting en aansturen op het tijdig opmaken van het asbestattest, bijvoorbeeld voorafgaand aan een renovatie.
Eén jaar na de invoering blijkt duidelijk hoe belangrijk het asbestattest is om eigenaars te informeren en te beschermen tegen asbestrisico’s. In niet minder dan 65% van de woningen en gebouwen zijn één of meerdere asbesttoepassingen aanwezig. Het asbestattest beoordeelt of de woning of het gebouw reeds asbestveilig is of niet. Tegen 2040 wil Vlaanderen asbestveilig zijn. In 41% van alle gevallen moeten eigenaars maatregelen nemen om een asbestveilige toestand te bekomen. Met een hele reeks instrumenten ondersteunen OVAM en de Vlaamse overheid deze eigenaars om makkelijk en voordeliger asbest te laten verwijderen (OVAM-website ‘Ondersteuning en subsidies bij asbestverwijdering’). Tegen 2040 moet deze 41% herleid zijn tot 0% om een asbestveilig Vlaanderen te realiseren.
Bij de opstart erkende OVAM vier certificatie-instellingen om asbestdeskundigen op te leiden, te begeleiden en hun werking te controleren via deskcontroles en veldaudits. In het voorjaar stelde OVAM vast dat de certificatie-instellingen het soms moeilijk hadden om deze taken te volbrengen. Desondanks bleven ze nieuwe asbestdeskundigen opleiden en aansluiten. Daarom stuurde OVAM hen alle vier een voornemen tot schorsing. Om een daadwerkelijke schorsing te voorkomen, moesten ze OVAM aantonen te kunnen opschalen zonder afbreuk te doen aan de dienstverlening en kwaliteitsborging. Na evaluatie besloot OVAM één van de vier certificatie-instellingen te schorsen. Deze instelling behoudt haar volledige werking voor de aangesloten asbestdeskundigen, maar mag geen nieuwe deskundigen opleiden of aansluiten.
Eén jaar asbestattest in kerncijfers:
- 153.300 asbestattesten afgeleverd
- 1650 gecertificeerde asbestdeskundigen aan de slag
- 65% van de onderzochte woningen blijkt asbest te bevatten
- 4090 controles uitgevoerd
- 100 ontvankelijke klachten ontvangen
De schorsing heeft geen invloed op de huidige marktwerking. Eigenaars zullen nog steeds gemakkelijk een asbestattest kunnen verkrijgen (OVAM-website ‘Waar vind ik een gecertificeerde asbestdeskundige inventarisatie?’). Een belangrijk onderdeel van de kwaliteitsborging van de asbestdeskundigen en het asbestattest zijn de controles die de erkende certificatie-instellingen uitvoeren. Dit betreft zowel terreincontroles als deskcontroles. Tot nu toe zijn er al 4090 controles uitgevoerd. Van de 153.300 afgeleverde asbestattesten zijn er 100 ontvankelijke klachten ingediend.
OVAM investeert ook zelf verder in de kwaliteitsborging door:
- de aanwerving van een bijkomende beleidscoördinator om toe te zien op de werking van de certificatie-instellingen;
- de aanstelling van een onafhankelijke organisatie voor een jaarlijkse audit van de erkende certificatie-instellingen en de theorie- en praktijkopleidingen;
- bijkomende IT-ontwikkelingen om mogelijke fouten in asbestattesten te detecteren en de uitvoering van controles en de opvolging van sancties effectiever te maken;
- uitgebreide informatieverstrekking via nieuwsbrieven, webinars, opleidingen en coachingstrajecten.