Protocol asbestveilige landbouw
29 april 2024 Het protocol asbestveilige landbouw loopt als een trein: ook nu weer zit het bestek vol en zijn alle plaatsen voor ophaling van asbestcementen daken ingenomen.
In 2021 ging het sectorprotocol voor de verwijdering van asbestdaken in de landbouwsector van start. Gespreid over drie aanmeldingsperiodes, hebben al 3.668 landbouwers zich aangemeld. Bij 1.652 landbouwers werd het asbestdak al opgehaald, samen goed voor meer dan 1 miljoen m² asbestdaken. Voor nog eens 1.021 landbouwbedrijven staan de werken momenteel op de planning. In de voorbije maanden hebben opnieuw 1.200 landbouwers zich aangemeld die binnen het jaar hun asbestdak willen (laten) demonteren en inzamelen.
Wat houdt het protocol in?
Met het sectorprotocol landbouw kunnen land- en tuinbouwers beroep doen op de inzamelaar die de OVAM aanstelde om de gedemonteerde asbestdaken bij landbouwers aan huis in te zamelen. Deze inzamelaar komt het asbestafval ophalen en brengt het naar een erkende stortplaats of afvalverwerker. De kostprijs van zo’n transport is in principe afhankelijk van de hoeveelheid afval die wordt vervoerd, maar kan in veel gevallen zwaar doorwegen en is een extra kost ten opzichte van een asbestvrij dak. Daarom staat de OVAM in voor de financiering van de asbestmeerkost ten opzichte van een asbestvrij dak.
Het naar beneden halen van de golfplaten of –leien behoort niet tot de dienstverlening van de OVAM. De landbouwer kiest of hij zelf het dak demonteert, of dat hij een aannemer aanstelt om het dak naar beneden te halen. Wie wat mag verwijderen vindt u hier terug. In de brochure “Stappenplan naar een asbestveilig landbouwdak” leest u hoe u het asbest vlot kan verwijderen.
Enkel hechtgebonden asbest mag in de container
Enkel hechtgebonden asbest, afkomstig van het dak van het landbouwpatrimonium, mag in de container gelegd worden. Dit omvat golfplaten, dakleien, dakplaten en dakaccessoires zoals dakranden, schouwen, afdekkappen. Niet toegelaten in de container zijn gevelelementen, draagbalken, tussenschotten/muren, sandwichpanelen en gelijkaardige bouwelementen.
Wie komt in aanmerking?
Actieve landbouwers, maar ook gepensioneerde landbouwers en landbouwers in bijberoep kunnen gebruik maken van deze ophaling. Om u aan te melden, moet u beschikken over een:
-
Landbouwnummer
-
BTW-nummer
-
Exploitatienummer
Hoe gebeurt de aanmelding?
Houd volgende gegevens klaar voor u zich aanmeldt:
-
Uw persoonlijke gegevens
-
Exploitatienummer
-
Landbouwnummer
-
BTW-nummer
-
Adres en perceelsnummer(s) van het/de gebouw(en) met de betreffende asbestdaken
-
Schatting aantal m² hechtgebonden asbest dakplaten (golfplaten, leien)
-
Beschrijving van het gebouw
Per exploitatienummer kunt u een aanvraag indienen. Verschillende gebouwen op één locatie kunt u met één aanmelding doen, als ze onder hetzelfde exploitatienummer vallen. Bent u van plan om de daken in verschillende fasen te verwijderen, dan kunt u beter verschillende aanmeldingen indienen. Voor u op inzenden klikt, vragen we u om de algemene voorwaarden te lezen en goed te keuren.
Na het ingeven van alle gegevens, klikt u op inzenden en krijgt u een melding op het scherm dat de OVAM het dossier ontvangen heeft. U kunt dan ook een kopie van de ingevulde gegevens downloaden of afdrukken. Let wel: een ontvangstbevestiging is nog niet noodzakelijk een goedkeuring van uw dossier.
De volgende stappen
Op basis van deze gegevens bekijkt de OVAM of u in aanmerking komt voor de ophaling door de aangestelde inzamelaar. In principe krijgt u binnen 20 werkdagen antwoord of de ophaling is goedgekeurd. Van zodra er ruimte is in de planning van de aangestelde ophaler, ontvangt u de nodige informatie om de inzamelaar te contacteren en praktische afspraken te maken. De inzamelaar brengt de nodige containers voor de inzameling ter plaatse. Wanneer u de container(s) gevuld en afgesloten heeft, haalt de inzamelaar de container(s) op een asbestveilige manier terug op en brengt ze naar de verwerker.
Bekijk het zonnepotentieel van uw dak op de zonnekaart
Wilt u na het verwijderen van het asbestdak nog een stap verder gaan? Kijk dan snel op www.energiesparen.be/zonnekaart hoe geschikt het dak van uw landbouwbedrijf is voor zonnepanelen of een zonneboiler en welke winst u kunt maken dankzij de zon.
Premie asbestverwijdering bij plaatsen van zonnepanelen
Liggen er nog geen zonnepanelen op het dak van uw agrarisch gebouw omdat de dakbekleding bestaat uit asbesthoudende golfplaten? Fluvius ondersteunt landbouwers met een premie voor asbestverwijdering van het dak, op voorwaarde dat er op minimum 10% van de oppervlakte zonnepanelen worden geplaatst. Belangrijk is dat het gaat over asbesthoudende materialen van de dakbedekking (zoals golfplaten, leien) of het onderdak en dat de asbestverwijdering uitgevoerd wordt door een aannemer.
De aannemer moet de werken uitvoeren volgens de code van de goede praktijk ‘Veilig werken met asbestdaken en -gevels’ of aangeven dat hij het asbestcharter heeft ondertekend. Een aannemer die het charter heeft ondertekend, engageert zich om asbest op een correcte, veilige en praktische manier te verwijderen en af te voeren, en dus te werken volgens de code van goede praktijk die door de OVAM werd opgesteld. U kunt een aannemer zoeken op Asbestcharter (downloadbare lijst) of Zoek betrouwbare aannemers & vakmannen | Build Your Home (bij het veld ‘attest’ kunt u asbestcharter voor dakaannemers aanduiden).
Bovendien geldt er een meldingsplicht. Aannemers met werknemers zijn verplicht de werken te melden bij FOD WASO. Voor aannemers zonder werknemers geldt de aangifteplicht voor gevaarlijke werken 30bis bij de Sociale Zekerheid.
Andere voorwaarden voor het verkrijgen van de premie leest u op de website van Fluvius.
Het asbestcharter
Een aannemer die het charter heeft ondertekend, engageert zich om asbest op een correcte, veilige en praktische manier te verwijderen en af te voeren, en dus te werken volgens de code van goede praktijk die door de OVAM werd opgesteld. U kunt een aannemer zoeken op Asbestcharter (downloadbare lijst).
Veelgestelde vragen
Welke werken worden uitgevoerd door de OVAM?
De OVAM staat in voor het inzamelen en verwerken van de daken in asbestcement (leien of golfplaten). Dit omvat het transporteren van de gevulde containers naar een erkende stortplaats of inzamelaar (= bronophaling). Enkel het transport en de afvalverwerking vallen onder deze dienstverlening; het naar beneden halen van het dak en het vullen en afsluiten van de container niet. Daarvoor moet u een aannemer aanstellen (die beschikt over werknemers met een “attest eenvoudige handelingen”), of u moet zelf instaan voor de ontmanteling, mits inachtneming van de gepaste voorzorgsmaatregelen bij verwijdering van asbestplaten of -leien. Meer info vindt u in de brochure ‘Stappenplan naar een asbestveilig landbouwdak’.
Waarom mag enkel het dak afgevoerd worden?
De focus van het landbouwprotocol ligt op de afvoer van asbesthoudende golfplaten en leien afkomstig van het dak. Met het sectorprotocol landbouw zet de OVAM in op grote oppervlaktes landbouwdaken die verweren door weersinvloeden en veroudering in het leefmilieu. Een vierde van het totaal aantal m² dakoppervlakte behoort immers tot de landbouwsector. Andere asbestmaterialen die niet afkomstig zijn van het dak, worden niet meegenomen. Deze keuze is gemaakt omdat landbouwdaken blootgesteld zijn aan weersinvloeden, waardoor de cementmatrix waarin de asbestvezels vastzitten degradeert. De golfplaten en leien geven op die manier steeds meer asbestvezels vrij aan de lucht en regen. De daken zijn dus de hoogste prioriteit.
Hoe weet ik of het om asbesthoudende daken gaat?
Cementen golfplaten of leien van voor 1990 zijn altijd asbesthoudend. Tussen 1990 en 2001 kwam er een verbod op de productie en het gebruik van deze toepassingen en werden er ook asbestvrije cementen golfplaten en leien geproduceerd. In deze periode kunt u dus beide materialen aantreffen. Op deze pagina vindt u tips hoe u het verschil kunt zien: Asbestdaken en -gevels. Bij twijfel kunt u altijd een staal laten analyseren door een erkend asbestlabo: Groep 6 – Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (belgie.be).
Hoeveel bedraagt de subsidie of ondersteuning?
Het gaat niet om een subsidie die aangevraagd moet worden. De OVAM organiseert zelf de inzameling van de daken in asbestcement via een eigen contract met een inzamelaar. De OVAM financiert dus de volledige kost van het ophalen en verwerken of storten van het asbestafval, en dit voor 100%. Op die manier werken wij aan totale ontzorging voor de landbouwer.
Ik heb mijn asbestdak reeds afgevoerd en heb daar een factuur van. Kan ik een tegemoetkoming of premie krijgen?
De ondersteuning die de OVAM aanbiedt aan land- en tuinbouwers is geen subsidie, noch premie, maar een dienstverlening. De OVAM organiseert zelf de inzameling van het asbestafval via een aangestelde inzamelaar. Als de afvoer van de platen/leien al uitgevoerd is, kunt u geen beroep meer doen op deze ondersteuning.
Ik heb mijn asbestdak reeds gedemonteerd, maar nog niet afgevoerd. Kan ik beroep doen op de OVAM voor het ophalen van de asbestplaten?
De platen moeten van het gebouw afkomstig zijn waarop een dakbedekking is verwijderd na 1 januari 2021. Dus als het dak al voor 2021 gedemonteerd werd, past dit niet binnen het protocol. Het is niet de bedoeling dat asbestplaten die al jaren geleden gedemonteerd zijn, via deze weg afgevoerd worden.
Mag ik ook het dak van mijn woning afvoeren?
Nee, het dak van uw woning kan niet mee afgevoerd worden via deze ophaaldienst. Enkel de asbestdaken van landbouwgebouwen mogen afgevoerd worden. Er wordt een uitzondering gemaakt voor woningen die onderdeel zijn van het gebouw waarin landbouwactiviteiten plaatsvinden. Wanneer het om één dakstructuur gaat, kan dat deel van het dak dat boven de woning zit, wel mee afgevoerd worden. Voor het verwijderen van een asbestdak van een losstaande woning, of met een afzonderlijke dakstructuur, kunt u beroep doen op de bronophalingsprojecten van de gemeente: Ondersteuning en subsidies – OVAM.
Ik heb nog reserveplaten liggen voor in geval van lek of breuk. Mogen die mee afgevoerd worden?
Reserveplaten kunnen net als tussenschotten van varkensstallen en andere asbestmaterialen, niet mee afgevoerd worden via dit protocol. U kunt wel een aparte container bestellen bij de inzamelaar. Deze beperking is er om maximaal kansen te geven aan zoveel mogelijk landbouwers om deel te nemen aan het protocol.
Mag ik asbestplaten waar PUR op zit, mee afvoeren?
Als de asbestplaten bespoten zijn met PUR, mogen deze niet in de container gelegd worden. Het is ook niet toegelaten om de PUR van de platen af te halen of te scheiden. De landbouwer kan bij de inzamelaar rechtstreeks een aparte container bestellen voor de ophaling van andere vrijgekomen afvalfracties dan zuiver asbest dakelementen. Dit valt volledig buiten het protocol en opvolging door de OVAM. De inzamelaar factureert dan rechtstreeks aan de landbouwer.
Ik ben gepensioneerde land- of tuinbouwer. Kan ik ook beroep doen op de dienstverlening door de OVAM voor afvoer van golfplaten of leien?
Ook gepensioneerde landbouwers en landbouwers in bijberoep kunnen zich aanmelden als zij beschikken over een landbouwnummer (toegekend door Landbouw en Visserij). Het landbouwnummer is tot 10 jaar na pensionering nog steeds beschikbaar.
Ik ben tuinbouwer maar ik heb geen landbouwnummer. Kan ik beroep doen op deze dienstverlening?
Om beroep te kunnen doen op deze dienstverlening moet u beschikken over een exploitatienummer en een landbouwnummer. Dat kunt u aanvragen bij het agentschap Landbouw en Visserij.
Ik ben particulier eigenaar van een gebouw dat vroeger gebruikt werd voor landbouwactiviteiten. Kan ik ook beroep doen op de OVAM voor afvoer van golfplaten of leien van het dak?
Nee, u kunt hiervoor geen beroep doen op deze dienstverlening van de OVAM. Mogelijk is er wel ondersteuning via de lokale overheid. U leest er alles over op onze website.
Welke documenten/gegevens heb ik nodig om een aanmelding te doen?
-
Landbouwnummer
-
Exploitatienummer
-
Contactgegevens (telefoon en emailadres)
-
Adres van ophaling van de dakplaten in asbest
-
Schatting oppervlakte asbestdak
Hoe lang is mijn aanmelding geldig?
De aanmelding is 1 jaar geldig. Daarna zal u zich opnieuw moeten aanmelden.
Hoe lang op voorhand moeten we minstens een container aanvragen?
U dient minimum 2 werkdagen op voorhand een container aan te vragen.
Zitten er persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) bij de container?
Nee, daar moet u zelf nog in voorzien voor tijdens de ontmanteling. U kunt die aanschaffen bij de bouwhandel of de doe-het-zelf-zaken. Let erop dat u een mondmasker aanschaft van het type FFP3, NPF 50. Het is voorzien van een neusklem en uitademventiel. Dat geeft iets meer ademluxe, en zo vermijdt u dat u het masker moet afzetten omdat u in ademnood komt. Meer info vindt u in de brochure ‘Stappenplan naar een asbestveilig landbouwdak’.
Wat is de kost als ik teveel asbest aanlever?
We verwijzen daarvoor naar de algemene voorwaarden. Indien u vaststelt dat u toch meer asbest wil laten ophalen dan goedgekeurd is, neem dan contact op met de OVAM. De vrachtwagens van de inzamelaar zijn uitgerust met een weegsysteem. Wanneer containers overladen worden, zal de landbouwer moeten overladen. De meerkost wordt gefactureerd aan de landbouwer.
Krijg ik een attest na de ophaling van het asbestdak?
Na de ophaling van het asbestdak ontvangt u van de OVAM een verwerkingsattest en een (of meerdere) weegbon(nen). Deze stukken volstaan om bepaalde andere subsidies aan te vragen (vb. VLIF).
Mag ik zelf de golfplaten verwijderen?
Ja, u mag de golfplaten zelf verwijderen. Het is niet verplicht om het dak te laten verwijderen door een aannemer of erkende asbestverwijderaar. Indien u besluit om de asbestplaten zelf te verwijderen, moet u uiteraard de veiligheidsvoorschriften in acht nemen: Asbest correct verwijderen en afvoeren – OVAM. Lees ook de brochure ‘Stappenplan naar een asbestveilig landbouwdak’. Indien het gaat over asbesthoudende dakbedekking in een slechte/verweerde staat, is het sterk aan te raden om de asbestplaten te laten verwijderen door een erkende asbestverwijderaar of een aannemer die beschikt over werknemers met een attest ‘eenvoudige handelingen’.
Zijn er nog andere subsidies?
-
Ondersteuning via de lokale overheid: Ondersteuning en subsidies – OVAM
-
VLIF-steun voor de vervanging van asbestdaken: Landbouwers kunnen van 30% VLIF-steun genieten voor vernieuwing van asbestdaken (productieve investeringen). Het gaat dan niet over de asbestverwijdering, maar enkel over ‘korting’ op het plaatsen van nieuwe dakbedekking en het vervangen van de dakstructuur. Bekijk meer informatie op VLIF-steun voor de land- en tuinbouw | Departement Landbouw & Visserij (vlaanderen.be).
-
Premie van Fluvius voor asbestverwijdering van niet-verwarmde gebouwen met plaatsing van zonnepanelen voor ondernemingen: Ligt er op je domein een niet-verwarmd gebouw zoals een stal, garage, koterij waarvan de dakbedekking bestaat uit asbest? Dan geeft Fluvius u een duwtje in de rug voor de verwijdering van je oude dakbekleding, als u op minstens 10% van de oppervlakte van het verwijderde dak zonnepanelen plaatst. Bekijk meer informatie op Premie dakisolatie of zoldervloerisolatie voor ondernemingen | Fluvius.