Ondersteuning voor scholen
Vlaamse scholen kunnen hun asbestinventaris gratis laten actualiseren. Ook voor het verwijderen van asbest biedt OVAM vergaande financiële ondersteuning.
Op 20 juli 2018 keurde de Vlaamse Regering het actieplan Asbestafbouw goed. Dit plan moet Vlaanderen uiterlijk tegen 2040 asbestveilig maken, aangezien er nog veel oude gebouwen zijn die asbestmaterialen bevatten. Heeft uw school onderwijsgebouwen van vóór 2001 en wilt u deze asbestveilig maken? OVAM biedt ondersteuning op verschillende manieren: de gratis opmaak van een asbestattest, expertisebegeleiding door een asbestdeskundige, bijstand bij een asbestincident en een tussenkomst voor asbestverwijderingen.
Beroep doen op de ondersteuning?
De ondersteuning door asbestdeskundigen kunt u doorlopend aanvragen. De ondersteuning voor asbestverwijderingen verloopt via oproepen.
De ondersteuning door asbestdeskundigen voor de opmaak van een asbestattest en expertisebegeleiding is tijdelijk stopgezet. Sinds de start van de oproep voor de opmaak van een gratis asbestattest en expertisebegeleiding hebben wij massaal veel aanvragen ontvangen, waardoor we momenteel geen opdrachten meer kunnen geven. OVAM zal hiervoor nieuwe raamcontracten afsluiten. Blijf op de hoogte via onze website. Zodra de oproep weer geopend is, kunt u zich hier opnieuw aanmelden.
OVAM biedt scholen financiële steun voor de veilige verwijdering van asbest.
De ondersteuning voor asbestverwijderingen werd afgesloten op 25 augustus 2023. Wanneer er een nieuwe oproep gelanceerd wordt, leest u het hier. U kunt zich ook inschrijven op de nieuwsbrief van OVAM, zodat u op de hoogte blijft. De oproep van 2023 werd enkel opengesteld voor werken via een raamcontract van OVAM. Om een zicht te krijgen op scholen die asbestverwijderingen plannen met een eigen aannemer, legde OVAM een lijst van geïnteresseerden aan.
Wie komt in aanmerking?
Het sectorprotocol heeft als doel scholen te ondersteunen bij het asbestveilig maken van hun gebouwen tegen uiterlijk 2040. Vlaamse onderwijsinstellingen, internaten en CLB’s uit de vrije en officiële sector van het niet-hoger gesubsidieerd onderwijs, die voldoen aan de geldende rationalisatie- en programmatienormen met gebouwen gelegen op het grondgebied van het Vlaamse Gewest, komen in aanmerking. Het gebouw waarvoor er ondersteuning wordt aangevraagd, moet gebruikt worden voor onderwijsverstrekking door een school, CLB of internaat.
Contactformulier – info voor contactpersonen van scholen
Als uw school gebruik wil maken van de ondersteuning van OVAM, moet de school een contactpersoon aanstellen. Deze contactpersoon is het aanspreekpunt voor OVAM, de asbestdeskundigen en de aannemers voor de scholendossiers die onder zijn/haar bevoegdheid vallen. De contactpersoon volgt vóór de aanstelling en vóór het indienen van een aanvraag de opleiding voor contactpersonen.
Bent u een nieuwe contactpersoon en hebt u de opleiding niet kunnen volgen? Laat dan uw gegevens achter via het contactformulier. Wij nemen uw gegevens op in de lijst van contactpersonen en via e-mail ontvangt u de link naar de opname van de opleiding en de bijhorende documenten. Neem deze informatie goed door. Nadat u deze stappen doorlopen heeft, kunt u aangesteld worden als contactpersoon van één of meerdere vestigingen van een school.
Het aanstellen van een contactpersoon gebeurt wanneer de school wordt aangemeld of wanneer de school zich inschrijft op een oproep.
AGION – gesubsidieerd onderwijs
Financiële ondersteuning door AGION:
Van de resterende 50% van de kosten voor risicobeheersmaatregelen of verwijderingskosten draagt AGION:
60% voor secundair onderwijs
70% voor basisonderwijs
Dit is afhankelijk van het onderwijsniveau, conform de bestaande subsidievoorwaarden en procedures bij AGION.
Voor stedelijk en gemeentelijk onderwijs worden de voorgestelde middelen toegepast op de standaardprocedure die AGION hanteert in de dossierbehandeling van OGO-dossiers.
Voor het vrij gesubsidieerd onderwijs worden de voorgestelde middelen toegepast op de standaard- en uitzonderingsprocedure die AGION hanteert in de dossierbehandeling van VGO-dossiers.
Voorwaarden:
Het mag alleen gaan om werken aan gebouwen waarvoor nog geen principieel akkoord is gegeven door AGION.
De financiële tussenkomst van AGION heeft alleen betrekking op werken en niet op diensten. Voor diensten voorziet AGION reeds een forfait van 10% voor algemene onkosten. De kostprijzen worden telkens inclusief BTW gesubsidieerd.
Het kan betrekking hebben op de heraanleg van verwijderde asbestmaterialen door gelijkwaardige materialen binnen de bestaande subsidievoorwaarden en -procedures.
Dossierverloop
Aanmelding: De school/inrichtende macht moet zich aanmelden via het aanmeldingsformulier.
Opmaak inventaris: Een asbestdeskundige maakt een actualisatie of verfijning van de asbestinventaris op. Deze inventaris wordt aan de school bezorgd en moet intern doorgenomen worden door de directie en preventiedienst. Belangrijke documenten (bouwplannen, fiches van gebruikte materialen) moeten beschikbaar gesteld worden.
Asbestverwijdering: Indien er asbest moet worden verwijderd en de bevoegde persoon het werk niet mag uitvoeren, kan een aannemer binnen de OVAM-contracten worden ingeschakeld. De aannemer neemt contact op om de volgende stappen te bespreken.
Offerte opmaak: De aannemer maakt een offerte op en bezorgt deze aan zowel de school als de OVAM.
Toewijzing: Bij akkoord stuurt de school de offerte, het voorstel van toewijzing en het aanvraagformulier aan AGION via rf@agion.be. Na toewijzing en schriftelijk akkoord van AGION wordt de offerte aan de aannemer toegezegd. Dit akkoord moet ook aan de OVAM worden bezorgd via asbestscholen@ovam.be.
Uitvoering: De werken worden in overleg met de inrichtende macht ingepland en uitgevoerd. Na uitvoering ontvangt de school een document voor de voorlopige oplevering. Vervolgens start de facturatie:
De aannemer stuurt de totaalfactuur naar de OVAM.
De OVAM betaalt de factuur en stuurt de restfactuur (na aftrek van de subsidies) naar de inrichtende macht.
De inrichtende macht kan de factuur overmaken aan AGION, die de afgesproken subsidie betaalt.
De inrichtende macht kan de betaling van het restbedrag spreiden over 2 kalenderjaren (afspraak te maken met OVAM voor de start van de werken).
Eigen aannemer
Werken met een eigen aannemer:
U kunt ook werken met een eigen aannemer. U draagt dan zelf de verantwoordelijkheid voor de gunning van de aannemer en dient zelf na te gaan of hij de nodige kwaliteitsvereisten heeft en marktconforme prijzen aanbiedt.
OVAM kan de subsidie voor uw school pas reserveren als u bij de aanmelding het offertebedrag en de start- en einddatum van de werken doorgeeft. Als dit niet 2 maanden voor de start van de werken wordt gedaan, voorziet de OVAM geen budget voor uw school.
Bezorg de OVAM via mail het meldingsformulier van de aannemer aan het FOD WASO met betrekking tot de start van de asbestverwijderingswerken. Zo kan de OVAM steekproefsgewijs de kwaliteit van het uitgevoerde werk opvolgen en de school ondersteunen in geval van problemen.
Na uitvoering van de werken dient u de factuur van de aannemer (met aparte post ‘asbestontmanteling’) in bij de OVAM. De OVAM zal het subsidieringspercentage voor de asbestontmantelingskosten terugstorten.
De OVAM voorziet ook een verlaagd tarief voor de ophaling van asbestcement door het lokaal bestuur. Informeer hierover vooraf bij de afvalintercommunale, stad of gemeente. De aannemer dient het asbestafval dus niet zelf af te voeren en te factureren.
Veelgestelde vragen rond ondersteuning voor scholen
Ik heb vernomen dat er een nieuw sectorprotocol voor scholen is. Klopt dit?
Ja, dat klopt. Met het nieuwe sectorprotocol voor scholen wil OVAM nog meer inzetten op asbestveilige scholen. Dit zal gebeuren door scholen aan te moedigen om eenmalig een gratis asbestinventarisattest te laten opmaken. Op basis van dit attest kunnen scholen een risicogebaseerd meerjareninvesteringsplan opmaken en, eventueel gefaseerd, het risicovolle asbest in hun gebouwen verwijderen. OVAM voorziet hiervoor een financiële tussenkomst en organiseert periodiek oproepen waarop scholen met een concreet project kunnen intekenen.
Kan ik mijn school aanmelden?
U kunt uw school doorlopend aanmelden voor de opmaak van een asbestattest, expertisebegeleiding of bijstand bij een asbestincident. Wilt u werken uitvoeren, kijk dan hier of er een oproep loopt.
Mijn school was al aangemeld bij het vorige protocol. Kunnen de asbestverwijderingswerken nog gebeuren?
Ja, de werken kunnen nog gebeuren onder de volgende voorwaarden:
Als u asbestverwijderingswerken uitvoert met een eigen gecontacteerde aannemer en u heeft ons de offerte bezorgd ten laatste op 23 december 2022, u heeft voor deze werken een subsidiebelofte gekregen van OVAM en de werken worden uitgevoerd in de loop van 2023, dan voorziet OVAM nog een subsidie onder de voorwaarden van het vorige protocol.
Als de werken niet worden uitgevoerd in de loop van 2023, verwijzen wij u door naar het volgende protocol scholen met nieuwe voorwaarden.
Als u een subsidiebelofte van OVAM heeft gekregen voor een asbestverwijdering via een raamcontract van OVAM en de werken worden binnen het jaar uitgevoerd, is er nog een subsidie voorzien onder de voorwaarden van het vorige protocol.
Hoe en wanneer gebeurt de financiële afhandeling van de werken tijdens het vorige protocol?
Als u werken hebt laten uitvoeren door een aannemer met een raamcontract bij OVAM, zullen wij de factuur voor het restbedrag van 50% opmaken nadat OVAM de factuur heeft voldaan aan de aannemer. Hebt u zelf werken laten uitvoeren, bezorg ons dan zo snel mogelijk alle nodige documenten (vermeld in het mailverkeer dat u hierover ontving), dan wordt uw dossier meegenomen in de volgende gezamenlijke aanvraag (wij verzamelen alle aanvragen tot een bepaald bedrag). De doorlooptijd van deze gezamenlijke aanvraag bedraagt minstens 2 maanden. Hierna wordt de tussenkomst op het doorgegeven rekeningnummer gestort.
Ik wil beroep doen op het sectorprotocol asbestveilige scholen, wat moet ik doen?
Voor u een aanvraag indient, controleert u best hier of u aan de voorwaarden voldoet en welke info en documenten u bij de hand moet houden om uw aanvraag te kunnen doen. Wanneer u aan de voorwaarden voldoet, moet u alleen nog kiezen welke ondersteuning u wil aanvragen en kunt u de aanvraag indienen.
Ik ben een nieuwe contactpersoon en heb de opleiding niet kunnen volgen. Wat moet ik nu doen?
Bent u een nieuwe contactpersoon en hebt u de opleiding niet kunnen volgen? Laat dan uw gegevens achter via het contactformulier. Wij nemen uw gegevens op in de lijst van contactpersonen. Via e-mail ontvangt u de link naar de opname van de opleiding en de bijhorende documenten. Neem deze informatie goed door. Nadat u deze stappen doorlopen heeft, kunt u aangesteld worden als contactpersoon van één of meerdere vestigingen van een school. Het aanstellen van een contactpersoon gebeurt wanneer de school wordt aangemeld of wanneer de school zich inschrijft op een oproep.
Ik wil gebruik maken van het raamcontract. Hoe werkt dat?
OVAM heeft, via de wet op de overheidsopdrachten, een raamcontract afgesloten met erkende asbestverwijderaars voor het verwijderen van asbest in hermetische zones. Als u hiervoor een aanvraag indient, u komt in aanmerking en er is voldoende budget beschikbaar, dan komt er een aannemer van OVAM langs om een offerte op te maken. Na het ontvangen van de offerte heeft u 6 weken de tijd om te beslissen of u de werken laat uitvoeren of niet. Als u beslist om de werken te laten uitvoeren, bezorgt u de volgende documenten aan OVAM:
Ondertekend document deelfacturatie en aanstelling leidend ambtenaar deelopdracht
Ondertekende offerte
De aannemer krijgt daarna de opdracht om de werken uit te voeren. Na de werken ontvangt u rechtstreeks van de aannemer een factuur voor het bedrag van de offerte dat niet door OVAM wordt gesubsidieerd.
Hoe weet ik welke asbestmaterialen in mijn gebouwen asbestveilig zijn?
U kunt dit terugvinden op het asbestattest van uw gebouwen. Asbestmaterialen die u terugvindt bij “zorgvuldig beheren” zijn asbestveilig. De verwijdering van deze materialen wordt niet gesubsidieerd. Heeft u nog geen asbestattest voor uw gebouwen? Dan kunt u dit nagaan op basis van de volgende informatie:
“Asbestveilig: een toestand waarin bij normaal gebruik van de constructie geen blootstellingsrisico’s kunnen ontstaan voor mens en milieu doordat:
Men zich heeft ontdaan van:
Alle eenvoudig bereikbare hechtgebonden asbesthoudende materialen met niet-laag risico
Alle eenvoudig bereikbare niet-hechtgebonden asbesthoudende materialen, met uitzondering van asbesthoudende wandpleister met een laag risico
Alle dak- en gevelbekledingen, dakgoten, rookgaskanalen en hemelwaterafvoerkanalen bestaande uit asbestcement als ze zich aan de buitenzijde bevinden
Alle eenvoudig bereikbare asbesthoudende materialen die een afvalstof zijn, met uitzondering van uitgegraven of onuitgegraven steenslag, bodem– en puinlagen
Alle asbesthoudende materialen, met uitzondering van asbesthoudende wandpleister, die werden ingesloten of bedekt als risicobeheersmaatregel
De resterende asbesthoudende materialen veilig worden beheerd
Verder definieert het Materialendecreet “eenvoudig bereikbaar” als:
“Asbesthoudende materialen die waar te nemen en weg te nemen zijn zonder de bouwkundige integriteit van een constructie of erfgoedkenmerken van een beschermd onroerend erfgoed aan te tasten binnen de normale beheers- en onderhoudscycli of een vergelijkbare stilstand bij industriële installaties. Asbesthoudende materialen die bedekt zijn door een ander materiaal, met uitzondering van een laag verf, coating, behang, kunststof of textiel, zijn niet eenvoudig bereikbaar, tenzij het bedekkend materiaal kan worden weggenomen zonder het te beschadigen.”
Een asbestattest van uw gebouw wijst uit of een bepaald asbesthoudend materiaal asbestveilig is of niet.
De OVAM heeft voor onze onderwijsgebouwen al een asbestinventaris of asbestattest laten opmaken. Kan ik voor deze gebouwen nog een nieuwe aanvraag voor een asbestattest doen?
Nee, OVAM voorziet éénmalig de opmaak of actualisatie van uw asbestinventaris of asbestattest. Als u een actualisatie of asbestattest nodig heeft, moet u hiervoor zelf een asbestdeskundige aanstellen.
Ik heb al een asbestattest voor mijn onderwijsgebouwen aangevraagd via de website van OVAM. Waarom moet ik nog een opdrachtformulier invullen?
Ook al verloopt de betaling door OVAM, met de ondertekening van een opdrachtformulier geeft u als de opdrachtgever aan de procesgecertificeerde asbestdeskundige de opdracht om voor het betrokken inspectiegebied een asbestinventaris op te stellen om een asbestinventarisattest te bekomen. Het opdrachtformulier wordt deels ingevuld door de eigenaar en deels door de asbestdeskundige. De asbestdeskundige staat de eigenaar bij indien hij vragen heeft. Dit opdrachtformulier regelt enkel de verplichtingen van de opdrachtgever en de opdrachtnemer zoals ze zijn opgelegd in het ‘Inspectieprotocol asbestinventarisatie’. Het is aan de partijen zelf om dit opdrachtenformulier aan te vullen met een bijkomende overeenkomst waarin zij alle andere onderlinge verplichtingen regelen. Zo wordt er bijvoorbeeld in het opdrachtformulier aangegeven van welke materialen er stalen mogen genomen worden. Door het ondertekenen van dit opdrachtformulier, gaat de opdrachtgever akkoord met de uitvoeringsmodaliteiten die in het opdrachtformulier beschreven zijn. Meer informatie over het opdrachtformulier kunt u hier terugvinden op de webpagina: Bereid de asbestinventarisatie voor (vlaanderen.be).
We plannen een nieuwbouw. Onze oude gebouwen worden afgebroken. Komen wij in aanmerking voor ondersteuning voor het sectorprotocol asbestveilige scholen?
Ook gebouwen die gesloopt worden, komen in aanmerking, mits ze momenteel voor onderwijsdoeleinden gebruikt worden en mits de grond waarop deze gebouwen staan de komende twintig jaar voor onderwijs blijft gebruikt worden.
Als wij zelf een aannemer willen aanstellen voor het verwijderen van asbesthoudende leidingisolatie en dus niet samenwerken met de door OVAM aangestelde aannemer, kunnen we dan ook inschrijven op de oproep?
Het zelf aanstellen van een aannemer voor asbestverwijdering (en het aanvragen van ondersteuning hiervoor) behoort tot de mogelijkheden van het sectorprotocol asbestveilige scholen. Hieraan zijn voorwaarden verbonden. Ga via deze link na of u in aanmerking komt. Als dat het geval is, kijk dan of er momenteel een oproep loopt.
Komt het verwijderen van een asbestveilig materiaal ook in aanmerking voor een tussenkomst?
Nee, OVAM ondersteunt enkel de verwijdering van de asbestmaterialen waarvan verwijdering noodzakelijk is om te komen tot een asbestveilige toestand, mits u aan de voorwaarden voldoet.
Kan een asbestattest gebruikt worden bij werken?
Nee, in geval van werken moet er altijd een destructieve asbestinventaris opgemaakt worden. Het asbestattest is immers opgemaakt met het oog op normaal gebruik. Meer info over asbestinventarisatie bij werken kunt u vinden via deze publicatie.
De codex Welzijn op het Werk is voor asbest gewijzigd sinds 9/3/2023. Waar moet ik rekening mee houden als ik werken wil laten uitvoeren?
Er zijn inderdaad belangrijke wijzigingen doorgevoerd. Zo moet de werkgever-opdrachtgever, in geval van metingen rond en in de hermetische zone, het labo hiervoor aanstellen en moet de preventieadviseur-arbeidsarts na overleg met de preventieadviseur-arbeidsveiligheid en na akkoord van het Comité, de werkposten aanwijzen waar en wanneer de monsternemingen zullen plaatsvinden. Meer info op de website van de FOD WASO: Aanpassing asbestregelgeving | Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (belgie.be). De nieuwe versie van de Codex, boek VI titel 3, Asbest, kan geraadpleegd worden via deze link.