Asbestcement: Wat je Moet Weten
Van alle soorten asbest is asbestcement de meest bekende en de meest voorkomende toepassing van asbestvezels. Maar wat zijn de mogelijke toepassingen van asbestcement en hoe kun je asbestcement herkennen?
Wat is Asbest?
Asbest is een verzamelnaam voor verschillende soorten mineralen of gesteente. Dit gesteente bevat langwerpige bundels kristallen die bekend staan als asbestvezels.
Deze vezels kunnen door slijtage, versplintering of beschadiging zo klein worden dat ze in de lucht terechtkomen. Bij inademing komen ze vast te zitten in de kleinste delen van de longen, wat kan leiden tot ziektes zoals asbestose, fibrose en verschillende vormen van kanker.
Wat is Asbestcement?
Asbestcement is cement waarin asbestvezels gemengd zijn. Cement is een chemische reactie tussen fijngemalen materialen en water. Door de toevoeging van asbestvezels wordt het eindproduct sterker en duurzamer. Asbestcement heeft de volgende eigenschappen:
- Vormvast
- Waterdicht
- Brandwerend
Asbestcement was tot 1993 een veelgebruikte bouwmaterialen vanwege deze voordelen en de eenvoudige verwerkbaarheid. Veel mensen denken dat asbestcement enkel werd geproduceerd door de Belgische fabrikant Eternit, maar dit is niet correct. Eternit was wel de grootste producent, maar andere bedrijven zoals Asbestonia, Martinit en Ferrocal produceerden ook asbestcement.
Is Asbestcement Gevaarlijk?
Ja, asbestcement kan gevaarlijk zijn omdat het tot wel 10% asbestvezels bevat. Gelukkig behoort asbestcement tot het type hechtgebonden asbest, wat betekent dat de asbestvezels stevig vastzitten in het cement en daardoor minder snel in de lucht komen. Het risico ontstaat pas wanneer asbestcement beschadigd wordt, bijvoorbeeld door verwering, schade of bewerking zoals zagen of boren.
Het gevaar van asbest is dat de asbestvezels in de lucht terechtkomen en ingeademd kunnen worden. Asbestvezels zijn microscopisch klein en kunnen ernstige longziektes veroorzaken, zelfs bij kortdurende blootstelling. Bouwarbeiders die jarenlang met asbestcement werken, hebben een groter risico dan iemand die slechts af en toe in contact komt met asbestleien of asbestcement. Toch kan zelfs eenmalige blootstelling aan asbestvezels al ernstige gevolgen hebben, zoals longkanker of asbestose.
Hoe Herken Je Asbestcement?
Een veelgestelde vraag is: Hoe herken ik asbestcement? Het is belangrijk om te weten dat asbest zelf niet met het blote oog te herkennen is. Er zijn echter verschillende manieren om asbestcement te identificeren:
- Fabrikant en Productiejaar: Als het materiaal is geproduceerd voor 1993, bestaat de kans dat het asbest bevat.
- Bewerkingen: Als het materiaal later is bewerkt (zoals gesneden of geboord), kunnen asbestvezels vrijkomen.
- Onderliggende Lagen: Controleer ook of er onder het materiaal andere lagen zitten die mogelijk asbestvezels bevatten, bijvoorbeeld asbestplaten of asbesthoudende cementplaten.
In geval van twijfel kun je een asbestinventaris laten uitvoeren of een staal van het materiaal naar een erkend asbestlaboratorium sturen voor analyse. Een test kost gemiddeld 100 euro.
Toepassingen van Asbestcement
Een veelvoorkomende misvatting is dat asbestcement enkel gebruikt werd voor golfplaten of asbestleien. Asbestcement heeft echter veel toepassingen gehad, die hieronder beschreven worden:
Asbest in Riolering en Leidingen
Asbestcement werd veel gebruikt voor riolering en leidingen, omdat het bestand was tegen vochtdoorsijpeling en zuren. In oude woningen komen deze leidingen nog steeds voor, vaak beschadigd en broos. Als deze leidingen niet eerder zijn verwijderd, moeten ze zo snel mogelijk worden verwijderd om verspreiding van asbestvezels te voorkomen.
Asbest in Schoorsteen- en Luchtkanalen
Vanwege de gemakkelijke verwerking werd asbestcement ook gebruikt voor schoorsteenkanalen, luchtkanalen en schouwafvoer. In veel gevallen werd asbestcement gebruikt voor het maken van schouwkappen en schoorsteenmantels, en als isolatie rondom schoorstenen.
Asbest Golfplaten
Golfplaten met asbestvezels zijn waarschijnlijk de meest bekende toepassing van asbestcement. Ze werden massaal gebruikt vanwege de goede eigenschappen van asbest, zoals de brandwerendheid en lage kosten. Deze platen kunnen worden herkend aan het typische honingraatpatroon. Merken zoals AT, NF of CAF duiden erop dat de golfplaten asbestvezels bevatten. Als je geen merktekens kunt vinden, is het verstandig om de platen te behandelen als asbesthoudende golfplaten.
Dakbedekking en Gevelbekleding
Asbestleien (grijze of rode leien) werden veel gebruikt voor dakbedekking en gevelbekleding tot 1998. De asbestleien bevatten vaak een NT-markering op de achterkant. Als deze markering ontbreekt, kun je maar beter voorzichtig zijn en de nodige stappen ondernemen om het materiaal te testen.
Asbestplaten
Asbestcementplaten werden vaak gebruikt voor gevelbekleding, dakbeschot en rondom schoorstenen. Ze werden gekozen vanwege hun sterkte en isolerende eigenschappen. Let op dat je asbestcementplaten niet verwart met Pical-platen, die brozer zijn en ook andere soorten asbest bevatten, zoals bruine en witte asbest.
Bloembakken en Sierobjecten
Vroeger werden bloembakken en andere sierobjecten vervaardigd uit asbestcement. Deze waren steviger en lichter dan andere materialen en werden zowel binnen als buiten gebruikt.
Conclusie: Veilig Asbest Verwijderen
Het is cruciaal om asbestcement op een veilige manier te herkennen en te verwijderen. Bij twijfel over de aanwezigheid van asbest in je woning of gebouw, is het altijd verstandig om een erkend asbestverwijderaar in te schakelen. Zij kunnen de asbesthoudende materialen op een veilige en professionele manier verwijderen en zorgen voor de juiste afvoer van het materiaal.